معاملات اسپات سادهترین نوع معاملات در بازارهای مالی است. تمامی صرافیهای ارز دیجیتال قبل از هر نوع ویژگی مشخص امکان انجام معاملات را به کاربران میدهند. میتوان گفت تقریبا تمام افراد به نوعی تجربه معامله کردن به صورت اسپات را داشتهاند.
شاید مکانیزم معاملات اسپات برای شما هم سوال باشد. جالب است بدانید که این نوع معاملات تنها محدود به ارزهای دیجیتال نیست!
در این مقاله قصد داریم تعریفی ساده و کلی از معاملات اسپات را به شما ارائه دهیم و سپس به صورت عمیقتر این نوع معاملات را بررسی کنیم.
معاملات اسپات یا Spot Trading چیست؟
معاملات اسپات (Spot Trading) به معاملاتی گفته میشود که خریدار به صورت فوری و آنی دارایی خریداری شده را تحویل بگیرد. در معاملات اسپات خریدار و فروشنده به صورت مستقیم به هم وصل میشوند و مالکیت دارایی در یک معامله اسپات به صورت آنی در اختیار خریدار قرار میگیرد.
مثلا در ارزهای دیجیتال شما به عنوان یک خریدار بیت کوین به محض پرداخت هزینه مقداری بیت کوین آن را در کیف پول مربوط به خودتان ببینید و بتوانید آن را به هرجایی که خواستید منتقل کنید.
اسپات در بازارهای مالی و سنتی
همانطور که گفته شد معاملات اسپات تنها محدود به بازارهای مالی مانند ارز دیجیتال و فارکس و سهام نیست. از آنجایی که معاملات اسپات به معنی خرید مستقیم و پرداخت و دریافت آنی دارایی است میتوان گفت ریشه آن به سالهای قبل و زمانی که مبادله کالاها و خدمات به صورت مستقیم و بدون واسطه رایج بوده است برمیگردد.
بعداها با پیشرفت تکنولوژی بازارهای مالی ایجاد شدند. در این بازارها امکان خرید و فروش داراییها روی پلتفرمهای الکترونیکی و آنلاین فراهم شد. معاملات اسپات امروزه تقش بسیار مهمی در تجارت جهانی ایفا میکنند.
بازار اسپات چیست و چگونه کار میکند؟
بازار اسپات بازاری است که در آن خریدار و فروشنده به یکدیگر متصل میشوند و مالکیت دارایی انتقال داده میشود. نکته مهم در بازار اسپات این است که ارز دیجیتال، سهم و هر دارایی دیگری در بازار اسپات به قیمت لحظهای مبادله میشود. به قیمت لحظهای دارایی قیمت اسپات هم گفته میشود.
نحوه انجام معامله اسپات در بازار ارز دیجیتال
معاملات اسپات ارز دیجیتال به صورت معمول روی پلتفرمهای آنلاین انجام میشود. بسترهای آنلاین ارز دیجیتال موارد زیر هستند:
- صرافیهای متمرکز
- صرافیهای غیرمتمرکز
- صرافیهای OTC
در ادامه به توضیح اسپات در این پلتفرمها میپردازیم.
اسپات در صرافیهای متمرکز
صرافیهای متمرکز مثل بایننس معمولا قسمتی را به معاملات اسپات اختصاص میدهند. اسپات در صرافیهای متمرکز به این شکل است که خریدار به فروشنده متصل میشود. برای اینکه معامله اسپات خود را در صرافیهای متمرکز انجام دهید باید وارد صرافی شوید کیف پول خود را شارژ کنید و وارد جفت ارز معاملاتی مورد نظر شوید. تقریبا تمامی صرافیهای متمرکز برای هر ارز دیجیتالی که لیست میکنند جفت ارز تتر را برای کاربر موجود میکنند.
مثلا اگر قصد خرید ترون را داشته باشید، باید تتر را در کیف پول صرافی شارژ کنید و وارد بازار اسپات TRX/USDT شوید تا بتوانید به ازای تتر، ترون دریافت کنید.
اسپات در صرافیهای غیرمتمرکز
انجام معامله اسپات در صرافیهای غیرمتمرکز نظیر پنکیک سواپ تفاوت چندانی با معامله در صرافی متمرکز ندارد. روش انجام معامله در صرافی های غیرمتمرکز به این شکل است که شما به استخر نقدینگی متصل میشوید. نحوه انجام معامله در صرافیهای غیرمتمرکز به این شکل است که افراد اول کیف پول خود را به صرافی متصل میکنند و بعد وارد صفحه معامله میشوند، حفت ارز مورد نظر را انتخاب کرده و ارز مورد نظر را دریافت میکنند.
تفاوت اصلی معامله اسپات در صرافی متمرکز و غیرمتمرکز این است که شما در صرافی غیرمتمرکز به هیچ وجه نیاز به ساخت حساب و احراز هویت ندارید و حساب کاربری شما همان کیف پول شما است. پس به این ترتیب شاید بهترین گزینه برای خرید و فروش ارز دیجیتال برای ما ایرانیان همین صرافیهای غیرمتمرکز باشد.

در تصویر بالا میتوانید جفت ارز تتر به بایننس کوین در صرافی پنکیک را مشاهده کنید. همانطور که مشاهده میکنید انجام معامله پیچیده نیست و درست مانند دیگر صرافیها کافی است کیف پول خود را به اندازهای که میخواهید شارژ کنید، با استفاده از دکمه Connect Wallet متصل کنید و سپس مقدار ارز مورد نظر خود را وارد کرده تا معامله انجام شود.
اسپات در صرافیهای OTC
از پلتفرمهای متداول برای معامله ارز دیجیتال پلتفرمهای OTC هستند. بسیاری از صرافیهای ایرانی نیز در این دسته صرافیها قرار میگیرند. میتوان گفت راحتترین روش برای معامله ارز دیجیتال استفاده از صرافیهای OTC است. معامله در این صرافیها به این شکل است که بر خلاف دو روش قبل، شما ارز مورد نظر را از صرافی خریداری میکنید.
تنها کافی است حساب کاربری خود را بسازید، شارژ کنید و سپس ارز مورد نظر را انتخاب کنید تا به صورت آنی خرید انجام شود.
تفاوت معاملات اسپات و معاملات فیوچرز
معاملات اسپات و معاملات فیوچرز و آتی در بازار ارزهای دیجیتال تفاوتهایی با هم دارند. مثلا در معاملات اسپات، ارزها به صورت فوری مبادله میشوند. این نوع معامله مناسب برای کسانی است که به دنبال خرید یا فروش سریع و در زمان مشخصی هستند.
در مقابل، معاملات آتی یا فیوچرز به تعویق انداخته میشوند و در تاریخهای مشخص در آینده اجرا میشوند. این امکان را فراهم میکند تا معاملهگران از نوسانات قیمتی بهرهبرداری کنند و موقعیتهای استراتژیکی برای خرید یا فروش ایجاد کنند. هر دو نوع معامله دارای مزایا و معایب مختص به خود هستند و انتخاب بین آنها باید بر اساس اهداف و استراتژیهای معاملهگر تصمیم گرفته شود.